30 اسد 1399— سروی هفصد مرکز صحی در سیزده ولایت نشان می دهد که شناسایی و جداسازی مریضان احتمالی کوید19 در دروازه های مراکزی صحی اغلباً انجام نمی شود. این بررسی نشان می دهد که دولت افغانستان و وزارت صحت عامه باید به صورت فوری در وضعیت نظارت و تصمیم گیری مبتنی بر شواهد شان تغییرات آورده، حمایت از نظارت بر خدمات صحی توسط مردم محل و نهادهای جامعه مدنی را افزایش داده، از تأمین تجهیزات طبی و ادویه لازم برای تداوی مریضان کوید19 اطمینان حاصل کرده و در نهایت آمادگی برای موج دوم احتمالی کرونا داشته باشد.
سید اکرام افضلی، رئیس اجرایی دیدبان شفافیت، میگوید: «این سروی نشان می دهد که وزارت صحت عامه کشور فاقد سیستم جمع آوری معلومات دقیق، جامع و به موقع است تا رهبری این وزارت با استفاده از آن به تصمیم گیری و پاسخگویی متناسب با گسترش کوید19 در سراسر کشور بپردازد.» اطلاعات موجود درباره شمار مبتلایان به این ویروس و آمار تلفات ناشی از آن که توسط دولت جمع آوری و مورد استفاده قرار گرفته، قابل اطمینان نیست. به عنوان مثال، در حالی که وزارت (الی 29 اسد 1399) به تعداد 37599 مورد مبتلایان به این ویروس را ثبت کرده است، بررسی دیگر توسط دولت افغانستان نشان می دهد که احتمالاً تا 10 میلیون نفر به این ویروس مبتلا شده اند. آقای افضلی هشدار میدهد که دولت افغانستان باید با اولویت بندی مناطق آسیب پذیر، خطرات را کاهش داده و برای مبارزه با موج دوم احتمالی این وایرس آماده شود.
عزت الله ادیب مسوول تحقیق دیدبان شفافیت میگوید: «یافته های این تحقیق نشان می دهد که در اپریل سال 2020، 40٪ از شفاخانه ها شناسایی و جداسازی مریضان احتمالی کوید19 را اغلباً انجام نمیدهند.» این (40%) شامل چند شفاخانه بزرگ، مانند شفاخانه های ولایتی و ولسوالی در هرات و کابل نیز میشوند. آقای ادیب میافزاید: «هنگامی که داده ها بر اساس اطلاعات ارائه شده توسط مدیریت مراکز صحی در جولای سال 2020 به روز شد، معلوم شد که عدم پیروی از روش های مناسب شناسایی و جداسازی مریضان احتمالی کوید19 در مراکز صحی به 48٪ افزایش یافته است.» در دسترس نبودن تجهیزات حفاظت شخصی (PPE) ، ادویه لازم و سایر تجهیزات طبی مانند ونتلاتورها و بالون های اکسیژن نیز یکی از چالشهای دیگر بودهاست. همچنین، مقدار اکسیژن و سایر مواد لازم مراقبت های ویژه در مراکز صحی بین 1 تا 4 روز است. اکسیژن در مراکز مخصوص کووید 19 و مراکز صحی معالجوی به سطح ولسوالی برای دو روز، در شفاخانه های ولایتی برای سه روز و در شفاخانه های حوزوی فقط برای یک روز وجود داشتهاست. به همینگونه، امکانات صحی چون ماسک و مواد الکلی تا سه روز، کلاه و ماسک دو روز و روکش کفش برای یک روز در گدام های مراکز صحی وجود داشتهاست.
در پایان، آقای افضلی به استفاده از این اطلاعات جمع آوری شده برای بهبود و پاسخ مؤثر به ویروس کووید 19، افزایش آمادگی ها ، بهبود مراکز صحی و تصمیم در مورد روش های هوشمندانه منع رفت و آمد و قرنطین توسط دولت تاکید کرد.
دربارهی این سروی
این سروی بیش از 700 مرکز صحی را در 60 ولسوالی و 13 ولایت تحت پوشش قرار داده است. ولایات مشمول بلخ، هرات، جوزجان، کابل، کندهار، کاپیسا، لغمان، کنر، ننگرهار، پکتیا، پروان، پنجشیر و سمنگان اند. همچنان این برنامه مراکز صحی دولتی و خصوصی را مشترکاً تحت پوشش قرار داده است. روند جمع آوری معلومات در دور اول از 19 اپریل سال 2020 آغاز و بتاریخ 30 جون 2020 به پایان رسید. دور دوم جمع آوری معلومات از همان تأسیسات صحی در 23 جولای سال 2020 آغاز و در 10 آگوست 2020 به پایان یافت. در حالی که معلومات وزارت صحت عامه بر ارقام (تعداد) و اطلاعات مربوط به افراد مبتلا و توزیع آنها به محدوده های جغرافیایی است، معلومات این سروی به: 1) اطلاعات اصلی تأسیسات صحی از قبیل: تعداد داکتران، نرس ها، تختهای خواب و غیره، 2) تجهیزات مرتبط به ویروس کووید 19 (ونتلاتور، اکسیژن، ماشین اکسری، کیت آزمایش)، 3) پروسیجرهای کوید 19: چون وجود شناسایی و جداسازی مریضان احتمالی کوید19 (سکرینیگ) و فعالیت های آگاهی عامه در هر مرکز صحی، 4) تجهیزات محافظتی شخصی: روزهای باقی مانده برای هر قلم مواد در سطح تأسیسات صحی، 5) داروها: روزهای باقی مانده ادویه اختصاص داده شده به کووید-19، مریضان دارای علایم؛ روزهای باقی مانده به انقضای ادویه در بخش مراقبت های خاص، تمرکز دارد. شما میتوانید یافتههای کلیدی را در ضمیمهی یک این خبرنامه بدست آورید.
لینک کنفرانس خبری: https://youtu.be/L_x7yCJAmYw
برای کسب اطلاعات بیشتر و مصاحبه با عرفان ارزاز، افسر دادخواهیِ دید بان شفافیت (0797790700 ، e.erzaz@integritywatch.org ) به تماس شوید.
ضمیمه اول: یافته های کلیدی این نظرسنجی
دیدبان شفافیت و نهاد (VoxMapp) بین اپریل و جولای سال 2020 مجموعه ای بزرگی از معلومات را در مورد سطح آمادگی مراکز صحی و معالجوی افغانستان برای مبارزه با کرونا انجام داد. جمع آوری معلومات همچنان ادامه دارد. این تجزیه و تحلیل کوتاه مبتنی بر مجموعه معلومات جمع آوری شده از 700 مراکز صحی است که در 14 ولایت کشور است.
این تجزیه و تحلیل کوتاه به طور خلاصه یافته های چون: 1) اجرای شناسایی و جداسازی مریضان احتمالی برای همه کسانی که به مراکز صحی مراجعه میکنند 2) در دسترس بودن ادویه اساسی و تجهیزات محافظتی را نشان می دهد. این مجموعه معلوماتی یک اقدام اساسی برای کمک به وزارت صحت عامه است تا در تصمیم گیری ها از آن استفاده نموده و توجه لازم را به حوزه های خطر بیشتر مبذول دارند و تأسیسات صحی را از گسترش کوید 19 محافظت نمایند.
خلاصه یافته های این تحقیق:
1. اگرچه کمپاین های آگاهی عامه در رابطه به وایرس Covid19 انجام شده، اما معلومات نشان می دهد که هنوز هم در بیش از 48.3٪ مراکز صحی، شناسایی و جداسازی مریضان احتمالی کوید19 برای تمامی کسانی که به تأسیسات صحی مراجعه میکنند، اجرا نشده است. میزان این ارقام در بررسی قبلی 44.5٪ بوده است. افزایش میزان این ارقام نشان می دهد که شناسایی و جداسازی مریضان احتمالی کوید19 (سکرینینگ) به درستی عمل نشده است و مراكز صحی و معالجوی باید گسترش ویروس را بسیار جدی تر میگرفتند.
ما در تجزیه و تحلیل خویش مشاهده می کنیم که نه تنها مراکز صحی و معالجوی کوچک که شناسایی و جداسازی مریضان احتمالی کوید19 (سکرینینگ) را انجام نمی دهند بلکه این وضعیت شامل حال مراکز صحی نسبتاً بزرگ مانند شفاخانه های حوزه وی و ولایتی نیز می شود. به نظر می رسد که فقط مراکز اختصاصی COVID19 که توسط دولت تنظیم شده است، شناسایی و جداسازی مریضان احتمالی کوید19 (سکرینینگ) را به روش منظم دنبال می کنند.
عدم پیروی از روشهای مناسب شناسایی و جداسازی مریضان احتمالی کوید19 (سکرینینگ)، پرسنل صحی را نیز در معرض خطر قرار می دهد و می تواند باعث افزایش سرعت گسترش وایرس در جمعیت هایی شود که به دلیل امراض دیگر آسیب پذیر هستند و بنابراین بیشتر در معرض واکنش های شدید Covid-19 قرار دارند.
تجزيه و تحليل معلومات نشان داد كه بين افزايش شناسایی و جداسازی مریضان احتمالی کوید19 (سکرینینگ) و كاهش مبتلا شدن كاركنان صحی به این وایرس ارتباط وجود دارد.
2. بیشتر شفاخانه ها از حمایت خاصی برخوردار هستند، اما اکثر آنها حداقل بخشی از مجموعه محافظت شده، به خصوص ماسک و نقاب استفاده نمی کنند. در موارد خاص، حتی دستکش های وینیل، ماسک ها و محلول های هیدروالکلی وجود ندارد یا فقط در مقادیر بسیار محدود موجود هستند.
ماسک و ضد عفونی کننده در تمام ولایات استفاده می شود، اما استفاده از نقاب بسیار نادر است که باعث انتقال ویروس از طریق چشم ها می شود. در حالی که درصدی بیشتری استفاده از ماسک و ضد عفونی کننده وجود دارد، اما استفاده از این دو مورد در ولایات شمال کابل بسیار نادر است.
ادویه ضد تب، دوای که برای کنترل تب استفاده می شود، در کل مراکز درمانی مورد بررسی موجود است. بالون های اکسیژن به جز ولایات شمال کابل به که صورت محدود وجود دارد (کاپیسا، پروان، پنجشیر) در سراسر کشور موجود است. همچنین ادویه انستیزی (بی حسی و عضلانی) در سراسر کشور وجود دارد، اما در ولایات شمال کابل به ندرت یافت می شوند. در حالی که این یک علامت نگران کننده است که ولایات شمال کابل از منابع خوبی برخوردار نیستند، این ولایات دارای این مزیت اند که می توانند طی یک ساعت مریضان شان را به کابل انتقال دهند.
سفارشات
سرعت و گسترش وبا (مرض همه گیر) با استفاده از امکانات صحی به اندازه کافی مقابله نمی شود. وزارت صحت عامه باید اطمینان حاصل كند كه 100٪ از تأسیسات صحی روشهای شناسایی و جداسازی مریضان احتمالی کوید19(سکرینینگ) را برای همه بیماران اعمال می كنند. این عمل می تواند باعث نجات جان خود شان شود و جلو گسترش و انتشار وایرس را بگیرد.
نظارت گروه ثالث نیاز است: دولت افغانستان باید شهروندان، شوراهای صحی، سازمانهای جامعه مدنی را برای نظارت بر آمادگی، پیشرفت و توزیع تجهیزات به ولایات براساس نفوس و نیاز آنها دخیل سازد، زیرا معلومات نظرسنجی نشان می دهد که برخی از ولایات مجهز هستند.
اما برخی دیگر حداقل مجهز هستند. تجهیزات محافظتی باید در سراسر کشور توزیع شود. وزارت صحت عامه باید اطمینان حاصل کند که تجهیزات محافظتی در سراسر کشور 100٪ در دسترس است. اما اگر فقط مقدار محدودی وجود داشته باشد، باید بر اساس معلومات و اطلاعات به مناطقی خاص داده شود.
هماهنگی با گروه سومی نظارتی نیاز است، وزارت صحت عامه باید از نزدیک با همه تیم ها و موسسات نظارتی ثالث تلاش هایش را همآهنگ نموده و خلاها را پر کرده و تصامیم خویش را مبتنی بر معلومات اتخاذ کند.
