29 ثور 1399، کابل، افغانستان— در این وضعیت افزایش شیوع ویروس کرونا، دیدبان شفافیت تحقیقی را نشر کرده است که نشان میدهد مراکز صحی دولتی افغانستان (کلنیک و شفاخانه) با چالشهای عملیاتی، حفظ و مراقبت، مدیریتِ ضعیف پرسنل، و نظارت غیرموثر توسط وزارت صحت عامه روبرو است. این گزارش از دولت افغانستان میخواهد تا نظارت را بهبود بخشیده، به مشوره دوامدار با شرکای سکتور صحت پرداخته و به نیازهای فوری عملیاتیِ، ادویه، منابع بشری و تجهیزاتیِ مراکز صحی رسیدگی نماید.
گزارش حاضر بر بنیاد سروی از 41 مرکز دولتی صحی حوزوی، ولایتی، ولسوالی و سطح محل در 13 ولایت تهیه شده است. این گزارش دربردارندهی ارزیابیای از مدیریت زیرساختها، بخش طبی و منابع بشری سیستم صحی افغانستان و میزان تاثیر این بخش ها بر ظرفیت مراکز صحی در امر ارایه خدمات صحی است.
سید اکرام افضلی رییس اجرایی دیدبان شفافیت گفت: «سکتور صحت دولتی دارای نکات قوت است از جمله باز بودن تمامی مراکز صحی اما کیفیت خدمات صحی در اثر کمبود منابع و امکانات و ضعف نظارت با مشکل رو برو است.» وی پیشنهاد کرد: «زمانی میتوان به صورت کامل به توانایی بالقوه سکتور صحی رسید که مشارکت معنادار مردم در لایههای پایین جامعه تامین و نظارت جدی و سخت وزارت صحت عامه از کابل و ولایات با آن همراه گردد.»
اعتبارنامهها و مدیریت کارکنان نسبتا خوب است و طبق گزارش تنها 7% داکترها برای خدماتی که ارایه میکنند تصدیق شده نیستند. ارزیابی سالانه قناعتبخش است و در 80 درصدی مراکز صحی انجام میشود و 83 درصد رفتار پرسنل صحی با بیماران را خوب گزارش شده است. این در حالی است که استاندارد بخشهای حفظ و مراقبت و عملیاتی بد گزارش شده است. به عنوان مثال: 39% مراکز صحی آب پاک ندارند، 51% سطوح شیبدار برای صندلیهای چرخی (ویل چِیر) بیماران ندارند، تنها 22% دارای لوازم هشدار آتش و 2% دارای دروازهی خروجی اضطراری اند. بخش رساندن تجهیزات طبی با 59% مشکل گزارش شده است و همین درصدی در مورد مشکلات سیستم گرمایشی مراکز صحی در زمستان نیز گزارش شده است. نیمی از توالتها ناپاک و غیربهداشتی گزارش شده. آمبولانس در اکثر تسهیلات صحی وجود دارد، اما تا هنوز تعدادی از مراکز صحی یا آمولانس ندارند و یا تعداد آمبولانسها ناکافی و پاسخگوی تقاضا نمیباشد. از میان شفاخانههای ولایتی تحت پوشش این گزارش، 25% آنها ، 11% شفاخانه های سطح ولسوالی و 13% تسهیلات صحی ابتدایی با مشکل نبود آمبولانس مواجه اند.
دکتر نیپا بانِرجی، نویسنده این تحقیق، بیان داشت اینکه بعضی از یافتههای این مطالعه وضعیت مراکز صحی را در جایگاه قناعتبخشی قرار میدهد. برای مثال، سیستم نلدوانی در اکثر قاطع مراکز صحی بررسی شده وجود دارد. اما در تعداد بسیار اندک از مراکز صحی سیستم نلدوانی فعال وجود ندارد و این موضوع میتواند ارایه خدمات صحی را به مشکل جدی رو برو کند. نویسنده میگوید: تجهیزات و ادویه طبی و وسایل ضروری ترانسپورتی مانند آمبولانس از جمله نیازهای بنیادی خدمات با کیفیت صحی تلقی میشود و نقاط ضعف در این مسائل حتا اگر در تعداد کمی از مراکز صحی وجود داشته باشد، باید به عنوان اولین قدمهای کاری که نیازمند اصلاح است در نظر گرفته شود.
مهمترین پیشنهاد این گزارش آن است که وزارت صحت عامه باید مشورههای دوامداری را با شرکای سکتور صحت انجام دهد. این وزارت باید نظارت خویش را از بخشهای عملیاتی تسهیلات صحی با ایجاد تیمی به همراه پلان مفصل حفظ مراقبت بهبود بخشیده و از اجرای این پلان توسط تیم مدیریت موجود در مراکز صحی اطمینان حاصل کند. پیشنهاد دیگر این تحقیق، معرفی یک «چارچوب سنجش اجراآت» با شاخصهای مشخصی برای نظارت است. این چارچوب باید توسط تیم نظارتی وزارت در بازدیدهای برنامهریزی شده برای نظارت از پیشرفت این پروسه به کار گرفته شود. کابینه و وزارت مالیه افغانستان باید وجوه مالی اضافیای برای سفر، حفظ همکاریهای تخنیکی مورد نیاز، مشاوره و آموزش پرسنل را برای اجرای بهتر این پیشنهادات در اختیار وزارت صحت عامه قرار دهد.
یادداشتی برای سردبیران:
برای معلومات بیشتر و پرسش و پاسخ رسانهای لطفا با شخص زیر به تماس شوید
عرفان ارزاز ، 0797790700، e.erzaz@integritywatch.org
